ĐIỂN TÍCH MA CÔ HIẾN THỌ - THƯƠNG HẢI TANG ĐIỀN
Ma Cô Tiên Tử, là nhất vị nữ tiên thượng giới, khí tượng cao kỳ, dung mạo đoan trang, xuất hiện trong “Thần Tiên Truyện” của Cát Hồng tiên sinh triều Đông Tấn, lưu danh hậu thế, Thần tích còn truyền nhiều tại nhân gian.
![]() |
Ma Cô Hiến Thọ Đồ. Lượng Thiên Xích vẽ bằng AI |
Ma Cô Tiên Tử dung nhan như hoa ngọc, thể tướng như vân sương. Tóc dài chấm eo lưng, y phục lộng lẫy, móng tay dài như vuốt điểu. Ma Cô Tiên Tử là một trong những biểu tượng linh diệu của thọ mệnh cát tường. Trong “Thần Tiên Truyện”, Cát Hồng tiên sinh ghi rằng: Ma Cô từng đắc ngộ Vương Phương Bình Chân Nhân, cùng tế hội nơi đài sơn biệt điện. Khi luận đàm đạo lý, Ma Cô Tiên Tử từng than thở với Vương Phương Bình rằng: “Từ lúc tiểu nữ đắc đạo tới nay, đã ba lần chứng kiến thương hải biến tang điền.” (biển Đông biến thành nương dâu).
Than ôi! Biển Đông hóa dâu bãi, thời thế chuyển vần. Một câu mà tàng chứa triết lý thiên cổ. Câu nói của Ma Cô, lưu truyền thiên hạ, trở thành điển cố: "Thương hải tang điền" – chỉ thời gian đổi thay, vạn tượng xoay vần, không có gì là bất biến. Ma Cô cũng nói với Vương Phương Bình rằng: “Khi xưa nhàn hạ du hành, từng đến Bồng Lai Tiên đảo. Xưa kia, nước biển sâu đến đỉnh đá, nay đã thối giảm ba trượng.” Vương Phương Bình cười nói: “Thánh nhân cũng nói, trong biển không bao lâu, khói bụi lại nổi lên.”
Nhân gian bèn suy: thời thế biến đổi, địa lý thay dời, có gì là bất hoại?
Cũng trong truyện
ấy, khi Ma Cô cùng Vương Phương Bình Chân Nhân đến nhà của Thái Kinh – một nho
sinh ngưỡng mộ Tiên giới, ông ta nhìn thấy móng tay nàng, thầm nghĩ: “Nếu được
nàng gãi lưng cho, ắt là diệu sự.” Vương Phương Bình đọc được ý nghĩ, liền dùng
roi đánh mắng Thái Kinh rằng: "Tiên giả phi phàm nhân, tư tâm bất kính, tất
chiêu khinh mạn!" (Ma Cô là Tiên nữ, chẳng phải phàm nhân. Suy nghĩ của ngươi
như vậy tất sẽ chuốc họa do khinh mạn gây ra)
Chi tiết ấy dạy
hậu nhân lễ nghi chi tâm. Khi gặp bậc Tiên Thánh thì chớ khởi dâm tâm, cần giữ
lòng kính cẩn, mới đắc phần âm đức.
Ma Cô còn nổi
danh bởi điển tích "Hiến thọ Tây Vương Mẫu". Vào ngày 3 tháng 3 âm lịch
– thọ nhật của Tây Vương Mẫu – Ma Cô bưng đào tiên, mang rượu linh chi ủ tại Hồng
Châu, đến chúc thọ Thượng Thần. Truyền rằng rượu ấy thơm ngào ngạt, đào tiên ấy
trường sinh bất tử, Tây Vương Mẫu cảm ân, ban sắc lệnh ghi danh lễ vật của Ma Cô vào hàng Thượng phẩm.
Tranh vẽ "Ma Cô hiến thọ đồ" lưu truyền từ đời Thanh, khởi thịnh vào niên hiệu Khang Hy, phổ biến trên các phẩm vật sứ hoa, tranh lụa cung đình. Hình tượng nữ tiên cưỡi nai, tay bưng đĩa đào, y phục phiêu dật, là biểu trưng cho trường thọ, may mắn và phúc đức. Gia đình Trung Hoa thường bày tranh ấy vào tiết Thọ, với kỳ vọng phúc thọ miên trường. Căn cứ vào một trong những bức tranh thời đó, tôi dùng thuật toán trí tuệ nhân tạo, tái họa và đề lên đó một bài thơ chúc thọ nổi tiếng.
Nguyên văn:
玉桃初熟三千歲
麻姑獻壽滿堂春
金盤獻上長生果
萬載千秋福祿新
Ngọc đào sơ thục tam thiên tuế
Ma Cô hiến thọ mãn đường xuân
Kim bàn hiến thượng trường sinh quả
Vạn tái thiên thu phúc lộc tân
Lượng Thiên Xích dịch:
Đào ngọc vừa chín ba ngàn tuổi
Ma Cô dâng thọ rạng gia môn
Đĩa vàng cung tiến trường sinh quả
Vạn tuế thiên thu phúc lộc tràn
Ma Cô không chỉ
tồn tại trong truyền thuyết, mà còn lưu tích nơi sơn xuyên. Tại tỉnh Giang Tây
có Ma Cô Sơn, được coi là nơi nàng từng tu đạo thành Tiên. Núi ấy được ghi vào
Đạo tạng, xếp hàng 28 trong 36 động tiên, là phúc địa thứ 10 trong 72 phúc địa,
thiên nhiên kỳ tú, khí tượng u linh. Dân địa phương lập miếu phụng thờ, khách
thập phương viếng bái, cầu thọ, cầu an, cầu phúc, linh ứng vô cùng.
Tượng Ma Cô
trong đạo quán thường có nét đẹp nghiêm trang, khoác xiêm y ngũ sắc, đầu đội
tiên quan, tay nâng bảo vật, gương mặt từ hòa mà sáng rỡ. Hào quang vây quanh,
hương khói nghi ngút, khiến lòng người kính ngưỡng.
Trên phương diện
Đạo giáo triết học, Ma Cô tượng trưng cho sự trường tồn của linh khí, cho năng
lượng thuần âm cảm hóa vạn vật. Cũng là hình ảnh nữ tính đạt đến cảnh giới viên
mãn: nhu mà bất nhược, uyển chuyển mà không suy.
Nữ Tiên Ma Cô – một biểu tượng của văn hóa phương Đông, không chỉ là nhân vật trong điển tích, mà còn là hình tượng thế nhân gửi gắm ước mong trường thọ, an lành và khỏe mạnh. Đồng thời gieo vào tâm trí nhân gian sự thiện tâm, phấn đấu tu hành và sống đúng đạo lý tự nhiên vậy.
LƯỢNG THIÊN XÍCH